Herstelcafé. Wie bekend is in de geestelijke gezondheidszorg, is de term mogelijk al tegengekomen. Maar wat is het en voor wie is het bedoeld? Inge Grieten en Winny Weyten begeleiden Herstelcafés in respectievelijk Kalmthout en Zoersel en vertellen er graag meer over.
Verwarrende naam, helder doel
De term Herstelcafé roept vaak vragen op. Is het een bar? Of een plek waar je kapotte toestellen repareert? Niet helemaal. Hoewel je er zeker een drankje krijgt, draait het niet om cappuccino’s of kapotte apparaten, maar om mensen. ‘Een Herstelcafé is in de eerste plaats een laagdrempelige ontmoetingsplek. Je kan het zien als een lotgenotengroep waar mensen elkaar vinden in herkenning en herstel – een plek om verhalen te delen, steun te voelen en veerkracht op te bouwen. Ze zijn bedoeld voor iedereen die (terug) balans zoekt in het dagelijks leven: via zelfzorg de veerkracht versterken, sociale contacten uitbreiden, omgaan met gevoelens, grenzen stellen’, aldus Inge en Winny.
‘De Herstelcafés zijn gratis en vinden bewust plaats op huiselijke locaties in beperkte kring: in Zoersel elke derde maandag van de maand in Ontmoetingshouis De Honk en in Kalmthout elke tweede maandag in Ontmoetingshuis Kompas.'
Laagdrempeligheid staat centraal. ‘De Herstelcafés zijn gratis en vinden bewust plaats op huiselijke locaties in beperkte kring: in Zoersel elke derde maandag van de maand in Ontmoetingshouis De Honk en in Kalmthout elke tweede maandag in Ontmoetingshuis Kompas. Bij een heerlijke kop koffie of thee ontstaat een ongedwongen sfeer waar iedereen zich welkom voelt.’
Zonder verplichting
‘Het is geen praatgroep, wel een samenzijn waar je zeker niet verplicht bent om iets te zeggen’, gaat Inge verder. ‘Twee ervaringsdeskundigen begeleiden het Herstelcafé. Zij zijn evengoed gelijken en nemen geen leidende rol op zich. Ze zorgen ervoor dat iedereen die dat wil aan het woord komt en houden in de gaten dat iedereen oké is.’ Naast huiselijk is het ook een veilige omgeving: wat tijdens een Herstelcafé gezegd wordt, blijft binnen de muren.
‘We raden vaak aan om met twee te komen. We weten uit ervaring hoe waardevol het is om na een opname in contact te blijven met gelijkgestemden. Daarom is die eerste stap cruciaal: veel deelnemers keren na hun eerste bezoek regelmatig terug.’
Toch blijft de drempel voor velen hoog, merken Inge en Winny. ‘Toen ik zelf in Bethanië ggz in opname was, durfde ik ook niet binnen te stappen in het HOP-huis, hoewel dat eveneens een plek is waar je op een laagdrempelige manier in gesprek kan gaan met ervaringsdeskundigen’, vertelt Winny. ‘We raden vaak aan om met twee te komen. We weten uit ervaring hoe waardevol het is om na een opname in contact te blijven met gelijkgestemden. Daarom is die eerste stap cruciaal: veel deelnemers keren na hun eerste bezoek regelmatig terug.’
Hoop en positivisme
Aan het eind van elke bijeenkomst bepalen de deelnemers samen het thema voor de volgende maand. ‘Dat kan gaan over omgaan met stress, eenzaamheid tijdens de feestdagen, ervaringen met hulpverlening of medicatie. Maar niets ligt vast: het gesprek volgt de noden van het moment en soms komt het gekozen thema zelfs niet aan bod.’
Ondanks de soms zware verhalen wil het Herstelcafé een bron van hoop en positivisme zijn. ‘Humor en een open houding zorgen voor een veilige ruimte waar kwetsbaarheid en veerkracht hand in hand gaan’, besluiten Inge en Winny.
Meer weten?
Op de website van de HerstelAcademie vind je meer info en een overzicht van Herstelcafés in jouw buurt. Geef ‘Herstelcafé’ in het zoekvenster in en ontdek waar je kan aansluiten.