‘De psychiatrie' staat onder druk. Regelmatig wordt de sector in één adem met ‘dwang' en ‘drang' genoemd, de patiënten heten schuldig voor hun eigen miserie te zijn en dan is er nog de roep om opvang korter te maken en het aantal bedden af te bouwen. Maar wie weet hoe het er echt aan toegaat?
Een kwestie van tijd
Twee jaar lang sprokkelden we binnen de langdurige zorg verhalen, impressies, getuigenissen, anekdotes, foto’s en kunstwerken van patiënten, dokters en verplegers. Je kan het allemaal lezen en bekijken in het boek ‘Een kwestie van tijd, over langdurige zorg in de psychiatrische kliniek’.
Dit boek biedt een unieke inkijk in het leven in Bethanië in Zoersel. Het bundelt impressies, getuigenissen, anekdotes, foto's en kunstwerken van patiënten, dokters, verplegers die er al langer wonen of werken. Verhalen over de gelukkigste mens ter wereld, ‘Highway to Hell' van AC/DC, een boterham met calmant, en de aandrang om 's nachts mosselen te maken. Maar je leest ook bijdrages van bezoekers als Arnon Grunberg, Luuk Gruwez en Dirk De Wachter die er al dan niet een tijdje kwamen rondhangen. Een boek als een caleidoscoop. Over lijden aan het leven en breekbare, trage zorg.
Enkele quotes
‘Hier leerde ik dat niet alle verpleegsters hollen, dat de dokter zijn koffie uit dezelfde thermos haalt als ik.’
‘De langdurige zorg, dat is het uitpluizen van iemands verhaal, tot je kunt proberen te horen wat er gezegd wordt zonder dat die woorden uitgesproken worden.’
‘Misschien zijn niet alleen patiënten ziek, maar ook klinieken en hulpverleners en moeten we allemaal voor elkaar zorgen.’
‘Ik ging zelf Driekoningen zingen om mijn insuline te betalen.’
‘Het is niet gemakkelijk om op de zorgeenheid geconfronteerd te worden met de demonen van de anderen. Je moet kunnen vergeten en vergeven. Maar dat roepen, daar wen ik niet aan.’
‘Als je in de psychiatrie zit en de dokters laten je in je bed liggen en sigaretten roken, dan wil dat zeggen dat je dat nodig hebt. Dan ben je geen profiteur, maar een heel zieke mens. Iemand die nergens anders nog een kans krijgt, behalve hier.’
‘Nu heb ik alles waar ik altijd voor gevochten heb, mijn studio in Antwerpen, ik woon alleen. Ze laten mij gerust. Maar … ik ben daar even ongelukkig. En alleen.’
‘Soms zijn patiënten meer therapeutisch dan hulpverleners.’
‘Neem mij eens vast.’ En sneller dan ik kan reageren, omhelst hij mij en drukt mij stevig tegen zich aan. Terwijl ik het laat gebeuren, zegt hij: ‘Voilà, nu heb ik de onrust aan u doorgegeven.’ Op zulke momenten ben ik dankbaar dat dit mijn werk mag zijn.’
‘Alles in je roept om ‘tijd’. Tijd om te verwerken wat je overkomt. Tijd om te rouwen en de pijn te dulden. Tijd om achter te laten wat was. Die tijd dwing je niet.’
Auteurs
- Werner Peinen is sociaal verpleegkundige. Hij is hoofd van zorgeenheid Vallei binnen de langdurige zorg in Bethanië en coördinator van woonproject ‘Het tussenhuis'.
- Isabelle Voorspoels is psychoanalytisch psychologe verbonden aan de langdurige zorg in Bethanië.
- Stef Joos is psycholoog en systeemtherapeut. Hij werkt al 25 jaar in de langdurige zorg.