Trauma

De herinnering aan de gebeurtenissen kan je uiteraard niet wegwissen. Bij traumatherapie mag je wel verwachten dat de betekenis van de gebeurtenissen (cognitief) wijzigt. Ook de impact van de emoties en (lichamelijke) spanningen zouden moeten verminderen. De meeste therapieën werken dus niet alleen op cognitief vlak, maar ook met de ervaren emoties en het lichaam.
Enkele voorbeelden van therapie zijn EMDR en TRE

Een traumaslachtoffer getuigt:

Door langdurig trauma, opgelopen in de kinder- en adolescententijd, ben ik verschillende overlevingsstrategieën (coping mechanismen) gaan ontwikkelen.

1. Geen fouten maken, perfectionisme
   Ik probeerde het perfecte kind te zijn en werd daardoor erg braaf en volgzaam, maar ook bang en heel onzeker. 
2. Controle, scannen
   Ik probeerde continu te scannen - wat doen mijn gezinsgenoten en ikzelf - om vooral niet uit te dagen, niet te provoceren, het niet erger te maken, …
3. Geen contact met ‘Wat voel ik?, Waar ligt mijn grens?, Wat heb ik nodig?’
   Ik had geleerd te voelen wat hij zei dat er gevoeld moest worden. Grenzen bewaken was niet belangrijk. Het overleven wel.

Die overlevingsstrategieën raakten ‘ingebrand’  in mijn kindertijd om overeind te blijven, om te overleven, om afstraffing proberen te voorkomen. Ik had ze altijd nodig, ze loslaten lukte totaal niet.

Daar ben ik nu al jaren mee aan de slag.  Om het gevoel te hebben dat wat ik doe goed genoeg is.  Dat wie ik ben wél oké is. Dat ik mag ‘zijn’. Dat wat ik doe en wie ik ben er wél toe doet.

Of ik daar zo zwaar mee zal blijven worstelen, m’n ganse leven, weet ik nu nog niet. Maar ik ben er ondertussen al meer dan 50 jaar mee aan de slag en het lijkt er op momenteel inderdaad op dat ik de gevolgen van dit trauma gans mijn leven zal meedragen.

De gevolgen van trauma zijn zeer vaak ook lichamelijk, zelfs als het lichaam niet rechtstreeks iets aangedaan werd. De spanningen zijn als het ware ‘vastgezet’ in het lichaam. De mogelijk lichamelijke gevolgen zijn zeer divers, van constante spanning, pijn,  maag- en darmproblemen, chronische vermoeidheid en onverklaarbare verlammingen tot een grotere kwetsbaarheid voor psychosomatiek en lichamelijke ziektes.

Een traumaslachtoffer getuigt:

Pas 20 (!) jaar na het trauma ben ik gecrasht.  Dat uitte zich in de eerste plaats vooral mentaal.  Ik was heel erg depressief en kon niet meer slapen en eten.

Enkele maanden later voelde ik dat er fysiek ook problemen kwamen.  Ik was extreem vermoeid waardoor ik niet meer van de zetel afraakte. Op een bepaald moment had ik geen kracht meer om te zitten en kon ik enkel liggen. Daarbij kon ik regelmatig lichaamsdelen niet meer bewegen waardoor ik problemen had met stappen en uiteindelijk in een rolstoel belandde. Er waren ook periodes dat ik problemen had met praten.

Het trauma had zich vastgezet op mijn lichaam. Nu, meer dan 10 jaar later, zijn er betere periodes, maar de enorme vermoeidheid blijft me parten spelen. Als het niet goed met me gaat, zijn er ook nu nog dagen dat lichaamsdelen niet mee willen waardoor stappen moeilijk is.

De aard van de gebeurtenissen bepaalt niet zozeer of er sprake is van een trauma, wel de manier van verwerken. Verschillende gewaarwordingen zoals emoties, gedachten, beelden en lichamelijke gevoelens worden normaal geïntegreerd  in de persoon als denkend en voelend geheel. Traumatische gebeurtenissen zijn echter dermate ingrijpend dat ze niet geïntegreerd geraken en dus gedissocieerd, verbrokkeld of afgesplitst blijven. Bepaalde gewaarwordingen blijven als het ware op zichzelf bestaan.

Bij extreme gebeurtenissen is de kans op trauma dus wel groter. Nergens terecht kunnen met je emoties en spanningen maakt de kans ook groter. Daarnaast hoeft niet één gebeurtenis de oorzaak van een trauma te zijn. Langdurig en herhaaldelijk blootgesteld worden aan ervaringen zoals (emotionele) verwaarlozing kunnen ook complex trauma veroorzaken.