Heb je een familielid met een psychische kwetsbaarheid? Je bent niet alleen. Waarschijnlijk hebben jullie al een hele weg afgelegd voor er begeleiding of behandeling is opgestart. Misschien heb je zelf ook een moeilijke periode achter de rug of zit je er nog middenin. En net als vele lotgenoten kun je wellicht steun gebruiken. Daar is niets mis mee.

Om goed voor een ander te kunnen zorgen, moet je immers ook goed zorgen voor jezelf. Dat is heel erg nodig. Waar kan jij verder terecht?

Zoek zoveel mogelijk steun bij vrienden, collega’s en kennissen. Deze steunfiguren zijn belangrijk en ze kunnen je helpen beslissingen te nemen en je emotioneel en/of praktisch ondersteunen. Vind je binnen je eigen netwerk niet voldoende steun, zet dan zeker stappen naar de zorgvoorziening of familie-organisatie, of beide.

Bespreek je vraag met je familielid en zijn persoonlijk begeleider (PB). De PB kan je doorverwijzen naar een maatschappelijk werker, psycholoog, psychiater en/of een medewerker van een familie-organisatie, afhankelijk van je vraag.

De familie-ervaringsdeskundigen (FED) hebben eigen ervaring als familielid van iemand met een psychische aandoening. Zij zetten deze ervaring in om andere familieleden en naastbetrokkenen van cliënten/patiënten/bewoners te ondersteunen. Ze faciliteren de plaats van familie en naasten binnen het herstelproces van de patiënt en dit op micro-, meso- en macroniveau. Daarnaast hebben ze ook aandacht voor het herstelproces van familie en naasten. De familie-ervaringsdeskundigen zetten in op een beter begrip voor familie en steunfiguren, zowel bij hulpverleners als bij patiënten.

Wat zijn hun taken?

• Op casusniveau gaan de familie-ervaringsdeskundigen op zoek naar manieren om zo ruim mogelijk familie en naasten te bereiken. Ze buigen zich over de vraag en uitwerking hoe de stem van familie en naasten in psychiatrisch ziekenhuis Bethanië te vertolken.
• Op afdelingsniveau wakkeren ze de familiereflex aan bij medewerkers op verschillende domeinen (goed onthaal, informatie, ondersteuning en versterking, participatie).
• Op organisatieniveau geeft Leen als lid van het team kwaliteit, het kwaliteitsbeleid vanuit familieperspectief, binnen de organisatie mee vorm.

Hop (Herstel, Ondersteuning, Patiëntenperspectief) is een team van mensen die uit eigen ervaring weten wat het betekent om opgenomen te zijn. Ze bieden geen therapie of behandeling, maar wel erkenning en ondersteuning voor patiënten en familieleden van Bethanië, of andere mensen met vragen over psychische kwetsbaarheid. Ook jij als familielid bent welkom in het aanloophuis voor advies en informatie over herstel en geestelijke gezondheidszorg. Het aanloophuis is een bungalow op de Andreas Vesaliuslaan 39, 2980 Zoersel en ligt tussen gebouw 3 en 5. Het aanloophuis is open op maandag en woensdag tussen 14:30 en 17:00 uur. Loop gerust eens binnen!

Op vele afdelingen worden al vele projecten ondernomen om de familie van patiënten te ondersteunen. Door de beperkte tijd kunnen afdelingen niet altijd de ondersteuning bieden die ze willen of waarnaar familieleden van patiënten verlangen. Daarom zal de familievertrouwenspersoon voor extra ondersteuning zorgen, naast de reeds lopende projecten op afdelingen en naast de bemiddeling van de externe ombudspersoon Lou Hamdaoui (psychiatrisch ziekenhuis) of Elke Van Passel (beschut wonen, pvt, De Keerkring, de evenaar, mobiel psychiatrische teams Het Veer en Kompaan).

Deze onafhankelijke familievertrouwenspersoon is er speciaal voor familieleden en naastbetrokkenen van patiënten en bewoners. Zij zal als belangenbehartiger en bemiddelaar tussen familie en hulpverleners werken. Het doel van de familievertrouwenspersoon is niet louter klachtenverwerking, maar kan er wel deel van uitmaken.

De taken van de familievertrouwenspersoon zijn:

• Bieden van (emotionele) ondersteuning waar die onvoldoende door de betrokken afdeling kan worden verzekerd of als patiënten contact met familie weigeren. Een luisterend oor bieden.
• Deskundig doorverwijzen naar gepaste hulpverlening.
• Opvangen van klachten.
• Geven van informatie en advies.
• Signaleren van noden en knelpunten voor familie aan het beleid.
• Sensibilisering.
• Functioneren als belangenbehartiger en bemiddelaar rond knelpunten.

Begeleiding door haar is gratis. Zij werkt onafhankelijk en is gebonden aan het beroepsgeheim. 

Via onderstaande contactgegevens is ze te bereiken.

• Familievertrouwenspersoon Annelies Noels
• Tel.: +32 (0)471 90 79 50
• E-mail: familievertrouwenspersoon [at] familieplatform.be
• Meer info op de website van Familieplatform

Het contact met mensen in een gelijkaardige situatie kan heel steunend zijn. Bij familie-organisaties is lotgenotencontact mogelijk. Er bestaan er heel wat in Vlaanderen. Je kan er terecht voor informatie, steun, ontspannende activiteiten of vormingen, maar ook gewoon om je verhaal te vertellen. 

Dit zijn organisaties waar je terecht kan:

• Similes is een vereniging voor gezinsleden en nabijbetrokkenen van personen met psychische kwetsbaarheid. Similes verenigt partners, ouders, kinderen, broers en zussen, vrienden, ... kortom iedereen die betrokken is bij een persoon met een psychische kwetsbaarheid en los van het feit of deze persoon thuis woont, in opname is of in beschut wonen woont. 
• Op de website van Familieplatform vind je een lijst van familie-organisaties waar je nog terechtkan. 

Psycho-educatie kan je helpen om beter inzicht te verwerven over het ontstaan, het verloop en de behandeling van de psychische zorgnood van je familielid. Daarnaast kan het je handvatten geven om de psychische kwetsbaarheid van je familielid beter te begrijpen en jou op deze manier beter te ondersteunen.

Op sommige afdelingen van Bethanië wordt psycho-educatie gegeven. Zo zijn er Kopp-infosessies op Oever of infoavonden over problematisch gebruik op Archipel. Vraag ernaar bij de persoonlijk begeleider van je familielid. 

Als familielid kan je ook zelf nood hebben aan meer intensieve ondersteuning. Je huisarts, een therapeut of andere professionele hulpverleners kunnen je zeker helpen.

Vaak zijn er heel wat praktische en financiële zaken te regelen. Spreek gerust de maatschappelijk werker van de afdeling waar je familielid verblijft aan. Hij of zij kan je doorverwijzen naar de geschikte partij, bv. het ziekenfonds, CAW of OCMW. Laat je zeker bijstaan.